انتقال جنین دو مرحله ای با هدف افزایش شانس موفقیت بارداری در فرایند لقاح مصنوعی به کار می‌رود. در این روش، ابتدا جنین‌های سه‌روزه (مرحله کلیواژ) به رحم منتقل می‌شوند و سپس پس از چند روز، جنین‌های پنج‌روزه (مرحله بلاستوسیست) نیز منتقل می‌گردند. این رویکرد به پزشکان این امکان را می‌دهد که با استفاده از جنین‌های با کیفیت بالا در مراحل مختلف رشد، شانس بارداری موفق را افزایش دهند.
با این حال، انتخاب روش مناسب برای انتقال بستگی به شرایط فردی بیمار، کیفیت جنین‌ها و نظر پزشک متخصص دارد. در ادامه، به بررسی جزئیات این روش، مزایا و چالش‌های آن خواهیم پرداخت تا به زوج‌های نابارور کمک کنیم بهترین تصمیم را در مسیر درمان خود اتخاذ کنند.
منظور از انتقال جنین دو مرحله ای چیست؟
انتقال جنین دو مرحله ای، که به آن «انتقال جنین در دو نوبت» نیز گفته می‌شود، روشی در درمان‌های کمک‌باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) است که در آن، جنین‌ها در دو مرحله زمانی مختلف به رحم منتقل می‌شوند.
در مرحله اول، جنین‌ها معمولاً در روزهای اولیه پس از لقاح (بین روز سوم تا پنجم) به رحم منتقل می‌شوند. در مرحله دوم، بعد از چند روز (معمولاً ۵ تا ۷ روز)، یک جنین دیگر ممکن است از همان دوره لقاح انتخاب و به رحم منتقل شود.
این روش می‌تواند کمک کند تا شانس موفقیت بیشتر شود، زیرا ممکن است جنین‌های متفاوت در مراحل مختلف رشد و تکامل، شانس بیشتری برای چسبیدن به دیواره رحم داشته باشند.
بیشتر بخوانید : پا درد بعد از انتقال جنین
مزایای انتقال جنین دو مرحله ای
مزایای انتقال جنین در دو مرحله عبارتند از:
1. افزایش شانس بارداری
شانس موفقیت بارداری با انتقال جنین در دو مرحله افزایش می‌یابد، زیرا جنین‌ها در مراحل مختلف رشد و تکامل شانس بیشتری برای چسبیدن به دیواره رحم دارند.
2. انتخاب بهترین جنین‌ها
این روش امکان انتخاب بهترین جنین‌ها از نظر کیفیت و مرحله رشد را برای انتقال به رحم فراهم می‌کند.
3. کاهش خطر سقط
انتقال جنین در دو مرحله ممکن است خطر سقط را کاهش دهد، زیرا ممکن است جنین‌های جدید در مرحله دوم شانس بیشتری برای چسبیدن پیدا کنند.
4. بهبود نتایج درمان
برای بیمارانی که سابقه بارداری ناموفق یا سقط مکرر دارند، این روش می‌تواند به بهبود نتایج درمانی کمک کند.
5. انعطاف‌پذیری در انتخاب زمان انتقال
پزشک می‌تواند با توجه به وضعیت بیمار و رشد جنین‌ها، زمان بهینه برای انتقال را انتخاب کند.
مراحل انتقال جنین دو مرحله ای
در این روش، جنین‌ها در دو مرحله مختلف به رحم منتقل می‌شوند تا بهترین شانس برای موفقیت درمان ناباروری فراهم گردد. مراحل این فرایند به شرح زیر است:
1. آماده‌سازی رحم برای انتقال جنین‌ها
قبل از شروع فرایند انتقال جنین، باید رحم بیمار آماده شود. این مرحله شامل تنظیم هورمون‌ها برای تحریک و آماده‌سازی آندومتر (لایه داخلی رحم) است. معمولاً از داروهایی مانند استروژن و پروژسترون استفاده می‌شود تا بافت رحم برای پذیرش جنین‌ها آماده شود. این فرایند ممکن است چند روز یا هفته قبل از انتقال جنین آغاز شود.
2. ایجاد جنین‌ها از طریق IVF
در این مرحله، تخمک‌ها از تخمدان‌های بیمار گرفته می‌شوند و با اسپرم مرد در آزمایشگاه لقاح می‌یابند. تخمک‌ها و اسپرم‌ها معمولاً به روش‌های پیشرفته‌ای مانند ICSI (تزریق اسپرم به داخل تخمک) بارور می‌شوند تا شانس لقاح بالا رود. پس از لقاح، جنین‌ها به مدت چند روز در محیط کشت رشد می‌کنند.
بیشتر بخوانید : نشستن بعد از انتقال جنین
3. انتخاب جنین‌های مناسب برای انتقال
در این مرحله، پزشکان جنین‌های ایجاد شده را مورد بررسی قرار می‌دهند. جنین‌ها ممکن است از نظر مرحله رشد، کیفیت و ظاهر مورفولوژیکی ارزیابی شوند. این ارزیابی معمولاً شامل مراحل زیر است:
- روز سوم: جنین‌هایی که در روز سوم به ۶ یا ۸ سلول تقسیم می‌شوند انتخاب می‌شوند.
- روز پنجم: در این مرحله، جنین‌ها به مرحله بلاستوسیست (Embryo Blastocyst) می‌رسند که جنین‌های با کیفیت بالاتر برای انتقال انتخاب می‌شوند.
4. انتقال جنین‌ها به رحم
در روش انتقال جنین دو مرحله‌ای، جنین‌ها به طور معمول در دو مرحله مختلف به رحم منتقل می‌شوند:
- مرحله اول (انتقال اولیه): جنین‌ها معمولاً در روز سوم یا پنجم پس از لقاح به رحم منتقل می‌شوند. در این مرحله، هدف این است که جنین‌های بیشتری برای چسبیدن به دیواره رحم وجود داشته باشد.
- مرحله دوم (انتقال بعدی): حدود ۵ تا ۷ روز بعد، جنین‌های دیگری که در آزمایشگاه رشد کرده‌اند، ممکن است به رحم منتقل شوند. در صورتی که جنین‌های اولیه به درستی به رحم چسبیده باشند، این مرحله ممکن است دیگر نیازی نباشد. اما اگر شانس چسبیدن جنین‌های اولیه کم باشد، این مرحله شانس موفقیت را افزایش می‌دهد.
5. پیگیری و تست‌های بارداری
پس از انتقال جنین‌ها، بیمار باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که جنین‌ها به درستی در رحم لانه‌گزینی کرده‌اند. این امر معمولاً از طریق آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون HCG (هورمون بارداری) انجام می‌شود. در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش، پیگیری‌های بیشتری شامل سونوگرافی برای بررسی وضعیت جنین و قلب جنین انجام می‌شود.
6. نتایج و بررسی مجدد
در صورت موفقیت‌آمیز بودن انتقال جنین، بارداری تثبیت شده و بیمار تحت مراقبت‌های ویژه برای پیشبرد دوران بارداری قرار می‌گیرد. در صورتی که بارداری موفق نباشد، پزشک می‌تواند گزینه‌های درمانی جدیدی مانند انتقال جنین‌های اضافی یا استفاده از روش‌های دیگر را پیشنهاد دهد.
چگونه پزشک تصمیم می‌گیرد که انتقال جنین دو مرحله ای مناسب است؟
پزشک برای تصمیم‌گیری در مورد استفاده از روش انتقال جنین دو مرحله ای، به ارزیابی دقیق وضعیت بیمار و جنین‌ها می‌پردازد. عواملی مانند سن بیمار، تاریخچه بارداری، وضعیت سلامتی رحم، و کیفیت جنین‌ها باید در نظر گرفته شوند.
برای مثال، اگر بیمار سابقه بارداری ناموفق یا سقط مکرر داشته باشد، پزشک ممکن است این روش را به عنوان یک گزینه درمانی در نظر بگیرد تا شانس موفقیت بارداری افزایش یابد. همچنین، کیفیت جنین‌ها در آزمایشگاه بررسی می‌شود. جنین‌هایی که در روز سوم به مرحله ۶ یا ۸ سلولی رسیده‌اند و یا در روز پنجم به مرحله بلاستوسیست می‌رسند، برای انتقال انتخاب می‌شوند.
در این شرایط، انتقال جنین های اضافی در مرحله دوم می‌تواند به بهبود شانس موفقیت کمک کند. علاوه بر این، پزشک باید اطمینان حاصل کند که رحم بیمار از نظر هورمونی و فیزیکی آماده پذیرش جنین‌ها در دو مرحله است. این تصمیم‌گیری به طور کلی بر اساس ارزیابی دقیق وضعیت پزشکی بیمار و نیازهای درمانی او صورت می‌گیرد.
شانس موفقیت انتقال جنین دو مرحله ای
انتقال جنین دو مرحله ای، که در آن جنین‌ها در دو زمان مختلف به رحم منتقل می‌شوند، می‌تواند شانس موفقیت بارداری را افزایش دهد. مطالعات نشان داده‌اند که این روش می‌تواند نرخ موفقیت IVF را تا حدود ۱۰ درصد افزایش دهد.
با این حال، میزان موفقیت نهایی به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله سن بیمار، کیفیت جنین‌ها، سابقه باروری و شرایط سلامتی عمومی. به‌عنوان مثال، در بیمارانی که از جنین‌های تازه خود استفاده می‌کنند، درصد موفقیت انتقال جنین دو مرحله ای در سنین مختلف متفاوت است:
- زیر ۳۵ سال: حدود ۴۰٪
- ۳۵ تا ۳۷ سال: بیش از ۳۰٪
- ۳۸ تا ۴۰ سال: حدود ۲۰٪
- بالای ۴۰ سال: تقریباً ۸٪
بنابراین، برای ارزیابی دقیق شانس موفقیت انتقال جنین دو مرحله ای، مشاوره با پزشک متخصص و بررسی شرایط فردی ضروری است.
سخن آخر
در ئهایت، انتقال جنین دو مرحله ای با هدف افزایش شانس موفقیت بارداری طراحی شده است. این روش با انتقال جنین ها در دو زمان متفاوت، به پزشکان این امکان را می‌دهد که شانس لانه‌گزینی جنین‌ها را در رحم افزایش دهند.
با وجود این که این تکنیک می‌تواند شانس بارداری را به طور قابل توجهی افزایش دهد، موفقیت آن به عوامل متعددی مانند کیفیت جنین‌ها، سن مادر و شرایط سلامت عمومی بستگی دارد. بنابراین، تصمیم‌گیری در مورد استفاده از این روش باید توسط پزشک متخصص انجام شود و نیاز به ارزیابی دقیق شرایط فردی بیمار دارد.