انتقال جنین یک روش موثر است که در آن جنین شکل گرفته در محیط آزمایشگاهی، به رحم منتقل می‌شود. این روش به زوج هایی که با چالش‌های باروری رو به رو هستند، فرصتی برای تجربه بارداری می‌دهد. موفقیت انتقال جنین به عوامل مختلفی از جمله سلامت رحم، کیفیت جنین و مراقبت های قبل و بعد از انتقال بستگی دارد.
آگاهی از مراحل این فرایند و رعایت توصیه‌های پزشکی شانس موفقیت را افزایش داده و تجربه‌ای مثبت برای افراد ایجاد می‌کند. در این مقاله از سایت دکتر پروانه لک به بررسی تمامی نکاتی که باید درباره این روش بدانید؛ صحبت می‌کنیم.
انتقال جنین چیست؟
انتقال جنین یکی از مراحل مهم با روش لقاح خارج رحمی است. در این روش، جنین هایی که در آزمایشگاه از ترکیب تخمک و اسپرم تشکیل شده اند، به رحم خانم منتقل می‌شوند تا بتوانند در دیواره رحم جایگزین شوند و رشد خود را آغاز کنند. این فرآیند تقریبا بدون درد و در یک جلسه کوتاه انجام می‌شود و نیاز به مراقبت های ویژه پس از آن دارد تا احتمال موفقیت و شانس سلامت جنین با این روش از درمان ناباروری افزایش یابد.
انتقال دادن جنین چگونه انجام می‌شود؟
فرایند انتقال ساده و کوتاه است که معمولا در کلینیک و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌شود. ابتدا پزشک وضعیت رحم را با استفاده از سونوگرافی بررسی می‌کند تا محل مناسب برای قرار دادن جنین مشخص شود. سپس، جنین هایی که در آزمایشگاه آماده شده‌اند، در یک کاتتر بسیار نازک و انعطاف پذیر قرار می‌گیرند. پزشک کاتتر را از طریق دهانه رحم وارد رحم کرده و جنین ها را در محل مناسب قرار می‌دهد.
این فرآیند دارای استرس بسیار زیاد برای بانوان است و فرد بعد از آن به مدت کوتاهی استراحت نیاز دارد. بعد از پایان این فرآیند نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا کلینیک وجود ندارد و فقط کافیست تا در منزل به دستور العمل هایی که بهترین دکتر درمان ناباروری بیان کرده است نیز متعهد باشید.
مزایای انتقال جنین
این روش مزایای بسیاری برای زوج هایی که با مشکلات ناباروری مواجه هستند، دارد. این روش امکان باروری در مواردی که لقاح طبیعی امکان پذیر نیست را فراهم می‌کند. همچنین به بهترین دکتر ناباروری اجازه می‌دهد تا بهترین جنین ها را از نظر کیفیت انتخاب کنند و احتمال موفقیت بارداری را افزایش دهند.
در مواردی مانند بیماری های ژنتیکی، امکان بررسی ژنتیکی پیش از انتقال وجود دارد تا از انتقال بیماری های ارثی جلوگیری شود. علاوه بر این، انتقال جنین به حفظ باروری برای زنان تحت درمان هایی مانند شیمی درمانی کمک می‌کند و بارداری را به زمانی مناسب تر در آینده موکول می‌کند.
انواع روش های انتقال جنین
انتقال یک جنین به دو روش اصلی انجام می‌شود که هر یک از این روش ها بسته به شرایط بیمار، کیفیت و سلامت جنین ها و نظر پزشک انتخاب می‌شوند.
- آی وی اف و انتقال جنین منجمد (FET)
- آی وی اف و انتقال انتخابی تک جنین (eSET)
- آی وی اف و تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI)
- IVF طبیعی
چه زمانی انتقال جنین ضروری است؟
انتقال زمانی ضروری است که زوج ها با مشکلات ناباروری مواجه باشند و روش های طبیعی یا درمان های ساده نتوانند منجر به بارداری شوند. این روش برای مواردی مانند انسداد لوله های رحمی، کیفیت پایین تخمک یا اسپرم، اختلالات تخمک گذاری، ناباروری با علت نامشخص، یا پس از شکست در روش های دیگر مانند تلقیح داخل رحمی IUI توصیه می‌شود. همچنین در شرایط خاصی مانند حفظ باروری پیش از درمان های پزشکی سنگین مانند شیمی درمانی یا برای جلوگیری از انتقال بیماری های ژنتیکی، انتقال جنین ضروری است.
بعد از انتقال جنین چه باید کرد؟
پس از انتقال جنین، رعایت برخی نکات برای افزایش احتمال موفقیت بارداری بسیار مهم است. بیمار باید استراحت کافی داشته باشد و از فعالیت های سنگین، ورزش های شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند. همچنین توصیه می‌شود از استرس و اضطراب دوری کرده و محیطی آرام برای خود فراهم کند. مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، مانند پروژسترون یا سایر هورمون ها، بسیار ضروری است.
از مصرف خودسرانه داروها یا قرار گرفتن در معرض مواد مضر مانند الکل و دخانیات باید اجتناب شود. همچنین تغذیه مناسب، شامل مصرف غذاهای سالم و متعادل، نقش موثری در حمایت از فرآیند لانه گزینی و رشد جنین دارد.
چه کسانی می توانند انتقال جنین انجام دهند؟
این روش معمولا برای زوج هایی که با مشکلات ناباروری مواجه هستند، توصیه می‌شود. این روش برای بانوانی مناسب است که رحم سالمی دارند اما به دلایلی مانند انسداد لوله های فالوپ، کیفیت پایین تخمک یا مشکلات تخمک گذاری نمی‌توانند به طور طبیعی باردار شوند. همچنین در مواردی که اسپرم آقا کیفیت یا کمیت مناسبی ندارد، این روش گزینه ای موثر است.
آیا در انتقال جنین فقط یک جنین می تواند منتقل شود؟
در این روش محدودیتی برای تعداد جنین ها وجود ندارد و تعداد جنین های منتقل شده به شرایط خاص بیمار، کیفیت جنین ها و نظر پزشک بستگی دارد. در برخی موارد، برای افزایش احتمال بارداری، دو یا سه جنین منتقل می‌شوند، اما این تصمیم با توجه به سن زن، سابقه ناباروری و خطرات احتمالی بارداری چندقلویی اتخاذ می‌شود.
انتقال یک جنین برای خانم هایی که سن پایی‌تر و کیفیت بالای جنین دارند، توصیه می‌شود تا خطرات بارداری چند قلویی کاهش یابد. در مقابل، انتقال چند جنین برای بیمارانی با سابقه شکست در IVF یا سن بالاتر پیشنهاد می‌شود. تصمیم گیری نهایی باید با مشورت دقیق بهترین متخصص زنان و در نظر گرفتن همه جوانب انجام شود.
آیا درد یا ناراحتی در هنگام انتقال دادن جنین احساس می‌شود؟
این تکنیک یک فرآیند تقریبا بدون درد است و بسیاری از بیماران کمی ناراحتی خفیف، مشابه معاینه های زنانگی یا قرار دادن اسپکولوم در واژن، احساس می‌کنند. در طول این روش، پزشک از کاتتر نازکی برای انتقال جنین ها به رحم استفاده می‌کند که به طور کلی بدون ایجاد درد، انجام می‌شود. با این حال، برخی افراد به دلیل استرس یا حساسیت فردی، احساس فشار یا ناراحتی کمی خواهند داشت. در صورت اضطراب یا حساسیت بیش ازحد، پزشک از تکنیک های آرام بخش یا مشاوره برای کاهش استرس استفاده می‌کند. اگر درد شدیدی احساس شود که بسیار نادر است، باید به پزشک اطلاع داده شود تا علت بررسی شود.
احتمال موفقیت انتقال جنین چقدر است؟
احتمال موفقیت این روش به عوامل متعددی از جمله سن زن، کیفیت جنین، وضعیت سلامت رحم، و علت ناباروری بستگی دارد. به طور کلی، در زنان زیر ۳۵ سال، احتمال موفقیت انتقال جنین در هر چرخه حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد است. این میزان با افزایش سن کاهش می‌یابد و در زنان بالای ۴۰ سال به حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد می‌رسد. عوامل دیگری مانند استفاده از جنین تازه یا منجمد، تجربه پزشک و رعایت مراقبت های پس از انتقال نیز بر موفقیت تاثیر می‌گذارند.
آیا انتقال جنین خطری دارد؟
انتقال دادن جنین معمولاً یک فرایند ایمن است و خطرات زیادی ندارد، اما ممکن است برخی عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. این عوارض شامل موارد زیر می‌شود:
- اگرچه نادر است، اما عفونت در اثر وارد کردن کاتتر به رحم ایجاد می‌شود.
- بیمار در طول یا بعد از انتقال احساس فشار یا ناراحتی دارد.
- در صورتی که چند جنین منتقل شود، احتمال بارداری چندقلویی وجود دارد که می‌تواند خطراتی مانند زایمان زودرس یا مشکلات سلامت برای مادر و نوزاد ایجاد می‌کند.
- در برخی موارد، جنین ها نمی‌توانند در دیواره رحم به درستی لانه گزینی کنند و بارداری ناموفق است.
سخن آخر
در نتیجه، انتقال جنین یک روش مؤثر است که به کمک تکنیک‌های باروری آزمایشگاهی مانند IVF، امکان بارداری را برای بسیاری از زوج‌های نابارور فراهم می‌آورد. این فرایند با وجود برخی خطرات و عوارض جانبی جزئی، عموماً ایمن است و می‌تواند به عنوان یک راه‌حل مناسب برای افرادی که به دلیل مشکلات مختلف قادر به بارداری طبیعی نیستند، مورد استفاده قرار گیرد.