فریز جنین یکی از تکنیک‌هایی است که به زوج‌های فاقد توانایی بارداری طبیعی کمک می‌کند تا شانس بارداری را افزایش دهند. این روش شامل انجماد جنین‌های حاصل از لقاح در آزمایشگاه و ذخیره آنها برای استفاده در آینده است. فریز جنین به پزشکان این امکان را می‌دهد که جنین‌های با کیفیت بالا را برای چرخه‌های آینده IVF نگه دارند. این مقاله از سایت دکتر پروانه لک به اهمیت و مزایای فریز کردن جنین و نقش آن در بهبود شانس بارداری می‌پردازد.
فریز جنین چیست؟
فریز جنین، یکی از روش‌های رایج در درمان ناباروری است که در آن جنین های ایجاد شده از طریق روش های باروری آزمایشگاهی (IVF) برای استفاده در آینده منجمد می‌شوند. این روش به زوج ها این امکان را می‌دهد که جنین های اضافی را بعد از مراحل لقاح و انتقال به رحم، برای چرخه های درمانی بعدی نگهداری کنند. پس از منجمد شدن، جنین ها در شرایط خاص در آینده از حالت انجماد بیرون آورده و منتقل می‌شوند.
چه زمانی باید جنین را فریز کرد؟
این روش معمولاً زمانی انجام می‌شود که تعداد جنین‌های حاصل از درمان IVF بیشتر از تعداد مورد نیاز برای انتقال به رحم باشد یا زمانی که زوج ها به دلایل پزشکی، اجتماعی یا مالی قصد دارند بارداری را به تعویق بیندازند. همچنین، فريز کردن جنين برای افرادی که به دلایل پزشکی مانند سرطان نیاز به درمان هایی دارند که بر باروری تأثیر می‌گذارد، یک گزینه مفید است. این کار به زوج ها و افراد امکان می‌دهد تا در آینده از جنین های فریز شده برای بارداری استفاده کنند، بدون اینکه نیاز به انجام چرخه‌های IVF جدید باشد.
دلایل فریز جنین
فریز جنین دلایل مختلفی دارد که به تصمیمات پزشکی یا شخصی بستگی دارد. برخی از دلایل عمده برای این روش عبارتند از:
◀️ بیماری های پزشکی و درمان های مربوطه
افرادی که به درمان هایی مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیاز دارند و این درمان ها بر باروری آنها تأثیر می‌گذارد، جنین های خود را قبل از شروع درمان فریز می‌کنند تا در آینده از آن ها برای بارداری استفاده کنند.
◀️ عدم آمادگی برای بارداری
برخی زوج ها برای بچه دار شدن در حال حاضر آمادگی ندارند، اما می‌خواهند از جنین های حاصل از درمان IVF برای بارداری در آینده استفاده کنند.
◀️ مشکلات باروری
فریز جنین برای افرادی که مشکلات باروری دارند و نیاز به چندین چرخه IVF دارند، مفید است. این کار به آن ها این امکان را می‌دهد که جنین های اضافی خود را فریز کرده و در صورت لزوم استفاده کنند.
◀️ برنامه ریزی برای خانواده بزرگ
زوج ها می‌خواهند برای داشتن خانواده ای بزرگ تر در آینده، جنین هایی را فریز کنند تا زمانی که آمادگی بیشتری برای بچه دار شدن دارند، بتوانند از آنها استفاده کنند.
◀️ آزمایش های ژنتیکی
در برخی موارد، افراد برای انجام آزمایش‌های ژنتیکی مانند PGT جنین ها را فریز می‌کنند تا از سلامت و عدم وجود اختلالات ژنتیکی در جنین ها اطمینان حاصل کنند.
مهمترین فواید فریز جنین
فریز جنین فواید زیادی دارد که به زوج‌ها و افراد کمک می‌کند تا در مراحل مختلف زندگی خود برنامه ریزی بهتری داشته باشند. مهم ترین فواید آن عبارتند از:
- حفاظت از باروری
- امکان بارداری در سنین بالا بدون نگرانی
- کاهش نیاز به درمان های مجدد لقاح مصنوعی
- امکان آزمایش های ژنتیکی پیش از لانه گزینی
آیا فریز کردن جنین برای همیشه ماندگاری دارد؟
فریز کردن جنین به طور کلی برای مدت طولانی امکان پذیر است، اما اینکه آیا جنین ها برای همیشه قابل نگهداری خواهند بود، بستگی به شرایط مختلف دارد. در حال حاضر، جنین ها برای سال ها در دمای بسیار پایین در حدود منفی 196 درجه سانتی‌گراد در فریزرهای مخصوص نگهداری می‌شوند و همچنان قابلیت ذوب مخصوص و استفاده برای بارداری را خواهند داشت.
با این حال، در حال حاضر هیچ اطلاعات قطعی در مورد برای همیشه ماندگار بودن جنین ها وجود ندارد. تحقیقات نشان داده است که جنین های فریز شده به مدت طولانی حتی بیش از ۱۰ سال معمولاً قابلیت زنده ماندن و ایجاد بارداری موفق را دارند، اما به مرور زمان کیفیت آن ها تحت تاثیر قرار می‌گیرد. به همین دلیل، بهتر است که جنین ها در مدت زمان معقولی استفاده شوند.
برخی از کلینیک ها برای جنین های فریز شده مدت زمان خاصی برای نگهداری تعیین می‌کنند، اما از نظر علمی، جنین ها تا زمانی که شرایط فریز به درستی حفظ شود، برای مدت طولانی زنده می‌مانند. بنابراین، اگرچه فریز جنین برای مدت زمان طولانی کاربردی است، اما نگهداری آن ها برای مدت بی نهایت یا بسیار طولانی هنوز از نظر علمی موضوعی پیچیده و نیازمند تحقیق بیشتر است.
فریز جنین برای چه افرادی مناسب است؟
فریز جنین برای افرادی که به دلایل مختلف نیاز دارند تا باروری خود را در آینده حفظ کنند، مناسب است. برخی از گروه های خاص که از این روش بهره‌مند می‌شوند عبارتند از:
1. افرادی که تحت درمان های پزشکی قرار می‌گیرند
افرادی که به دلیل بیماری هایی مانند سرطان نیاز به درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی دارند، جنین‌های خود را فریز می‌کنند تا از اثرات منفی این درمان ها بر باروری خود جلوگیری کنند.
2. خانم هایی که قصد بارداری در سن بالا دارند
زنان که در سنین بالاتر از ۳۵ سال قصد دارند باردار شوند، در سنین جوانتر جنین هایی را فریز می‌کنند تا در سنین بالاتر از آن ها برای بارداری استفاده کنند، زیرا با افزایش سن احتمال کاهش کیفیت تخمک ها و مشکلات باروری افزایش می‌یابد.
3. زوج‌ها یا افرادی که در حال برنامه ریزی برای بارداری در آینده هستند
افرادی که به دلایل اجتماعی یا شغلی نمی‌خواهند یا نمی‌توانند در زمان حال باردار شوند، از فریز جنین برای برنامه ریزی برای بارداری در آینده استفاده می‌کنند.
4. افرادی با مشکلات باروری
افرادی که مشکلات باروری دارند و نیاز به چندین چرخه IVF برای باردار شدن دارند، جنین های اضافی خود را فریز می‌کنند تا در صورت نیاز در آینده از آن ها استفاده کنند.
فریز جنین چگونه انجام می شود؟
فریز جنین معمولاً در فرآیند باروری آزمایشگاهی انجام می‌شود. ابتدا، زن داروهایی دریافت می‌کند که تخمدان های او را تحریک می‌کند تا چندین تخمک بالغ تولید کند. پس از رشد تخمک ها، آن ها از طریق عمل جراحی ساده ای به نام آسپیراسیون تخمدان ها جمع‌آوری می‌شوند. سپس، تخمک ها با اسپرم مرد در آزمایشگاه بارور می‌شوند و جنین ها شروع به رشد می‌کنند.
پس از چند روز معمولاً ۳ تا ۵ روز که جنین به مرحله مناسبی از رشد می‌رسند، ارزیابی می‌شوند و جنین های سالم و با کیفیت انتخاب شده برای فریز کردن در دمای بسیار پایین حدود -۱۹۶ درجه سانتی‌گراد در فریزرهای مخصوص ذخیره و منجمد می‌شوند.
بعد از فریز جنین، چطور می‌توان آن را استفاده کرد؟
بعد از فریز جنین، برای استفاده از آن باید فرآیند انجماد زدایی به روش مخصوص انجام شود. ابتدا، جنین های فریز شده تحت شرایط خاص به تدریج گرم می‌شوند تا از انجماد خارج شوند. پس از این مرحله، جنین ها در محیط آزمایشگاهی بررسی شده و جنین های سالم و با کیفیت انتخاب می‌شوند. سپس، یکی از جنین های سالم به رحم مادر منتقل می‌شود، مشابه فرآیند انتقال جنین در درمان های IVF معمولی. این روش به زن اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به انجام چرخه های جدید IVF و تحریک تخمدان، از جنین های فریز شده برای بارداری استفاده کند. در صورت موفقیت آمیز بودن انتقال، جنین به رحم چسبیده و بارداری آغاز می‌شود.
نتیجه گیری
در آخر فریز جنین نه تنها به افراد کمک می‌کند تا در صورت مواجهه با مشکلات پزشکی یا تأخیر در بارداری، به راحتی از جنین های سالم خود استفاده کنند، بلکه به آن ها فرصت می‌دهد که در شرایط بهتری برای افزایش جمعیت خانواده خود تصمیم گیری کنند. فریز جنین یک تکنیک بسیار پیشرفته است که باید حتما توسط بهترین متخصص صورت گیرد.